Pengumuman: Seminar Gaya Hidup Sihat

BAHAYA PENGGUNAAN PLASTIK

Posted Mon, 01/03/2010 - 14:01

Penggunaan plastik untuk membungkus makanan semakin popular kerana kelebihan yang ada padanya, contohnya tahan lama, teguh dan mudah digunakan, berbanding dengan pembungkus tradisional. Tidak hairanlah jika kita banyak bergantung kepada plastik sebagai satu bahan wajib dalam proses pembungkusan makanan, walaupun kaedah tradisional menggunakan sumber alam lebih murah harganya sehingga kita tidak menyedari bahaya plastik serta komponen-komponen kimia yang terkandung di dalamnya. Walaupun banyak maklumat disebarkan oleh pihak berwajib mengenai kesan kimia yang hadir akibat tindakbalas makanan dalam bahan pembungkusan namun disebabkan terlalu bergantung kepada plastik membuatkan sesetengah pihak, khususnya pengusaha makanan terpaksa mengabaikan kesannya dengan berharap agar bahan yang digunakan oleh mereka selamat.

Kandungan Kimia

Plastik yang dijadikan bahan pembungkus diperbuat daripada pelbagai bahan kimia seperti polietilina, polietilina terefatalat, propilina dan polivinil klorida. Selain itu, sejenis bahan pelembut (plasticizers) turut dimasukkan bagi membolehkan plastik yang hasilkan untuk pembungkusan ini bertekstur licin dan mudah dilentur atau dibentuk dalam pelbagai bentuk yang menarik. Bahan pelembut ini kebanyakannya terdiri daripada kumpulan phthalate. Manakala yang lainnya bergantung kepada jenis plastik, termasuk bahan pelekat yang digunakan dan dakwat untuk menandakan nama pengeluar.

Oleh itu, semua bahan kimia yang hendak digunakan untuk menghasilkan plastik pembungkus itu sendiri secara amnya perlu mendapat pengesahan daripada pihak berwajib sebelum boleh digunakan. Kebenaran untuk menggunakan hanya dapat diperoleh sekiranya bahan kimia yang hendak digunakan ini telah dapat disahkan sebagai selamat dan digunakan pada kadar yang telah ditetapkan. Paling penting, bahan kimia dan kadar penggunaannya tidak boleh mengakibatkan kanser kepada pengguna.

Kesan Yang Dialami

Secara amnya, tiada sebarang masalah dengan plastik pembungkus. Masalah hanya timbul jika plastik pembungkus itu diperbuat daripada PVC. Plastik pembungkus jenis ini didapati mengeluarkan bahan pelembut DEHA ke dalam makanan. Persoalannya, apakah makanan seperti itu dapat membahayakan ataupun tidak? Perkara ini dibangkitkan selepas satu kajian yang dilakukan oleh Pertubuhan Pengguna di Amerika Syarikat pada tahun 1998 mendapati terdapat bahan kimia DEHA di dalam keju yang dibungkus dalam plastik pembungkus yang diperbuat daripada PVC.

Kandungan DEHA yang dikenal pasti itu didapati berada pada kepekatan yang tinggi, iaitu lebih kurang 300,000 kali ganda had yang ditetapkan oleh Pentadbiran Makanan dan Ubat-Ubatan Amerika Syarikat.

Namun sehingga kini kesannya kepada pengguna masih belum dapat dipastikan. Tetapi daripada data kajian yang dijalankan terhadap haiwan, DEHA berupaya merosakkan sistem peranakan dan menghasilkan janin yang cacat, selain mengakibatkan kanser hati walaupun perkara yang sama tidak ditemui pada tikus.

DEHA didapati mempunyai aktiviti yang menyamai sejenis hormon estrogen (dianggap sebagai hormon wanita kerana mampu memberikan sifat-sifat kewanitaan). Namun kesan sebenarnya masih belum diselidiki sepenuhnya. Maklumat yang diperoleh daripada haiwan kajian, walaupun mungkin tidak boleh dikaitkan secara langsung kepada manusia, boleh menjadi satu petunjuk tentang apa yang mungkin terjadi kepada manusia. Ini adalah langkah pertama dalam usaha kita untuk menentukan sejauh mana phthalates selamat digunakan oleh manusia.

Langkah keselamatan

Walaupun tiada bukti kukuh untuk menghubungkan DEHA dalam makanan dengan gangguan kesihatan, kita perlu berwaspada dan seboleh-bolehnya mengelakkan penggunaannya secara meluas. Beberapa negara, contohnya Britain, telah mengkaji semula perkara ini dan mendapati bahawa masalah ini dapat dikurangkan dengan penggunaan bahan pelembut mengurangkan penyerapan DEHA ke dalam makanan.

Di Eropah, Suruhanjaya Eropah telah menetapkan had kandungan DEHA yang dibenarkan menyerap ke dalam makanan sebanyak 18 bahagian bagi setiap juta bahagian. Makanan yang mengandungi DEHA melebihi paras ini dianggap tidak selamat untuk dimakan. Penetapan had ini dilakukan berdasarkan hasil kajian dan piawaian yang ditetapkan oleh kerajaan Eropah yang menggalakkan penggunaan DEHA dikurangkan sama ada dengan dicampurkan atau digantikan terus dengan bahan pelembut lain.

Sekiranya boleh, anda digalakkan untuk menggunakan plastik pembungkus yang tidak mengandungi bahan pelembut. Ini mungkin sukar kerana kita sebenarnya tidak tahu sejauh mana bahan pelembut digunakan dalam plastik pembungkus. Namun begitu, ada beberapa plastik pembungkus yang dikatakan tidak mengandungi bahan pelembut iaitu plastik pembungkus yang diperbuat daripada polietilina atau bekas plastik yagn digunakan di rumah seperti jenama Tupperware. Satu cara lagi untuk memastikan plastik itu daripada jenis PVC atau tidak, adalah dengan melihat di bawah bekas plastik yang biasanya mempunyai beberapa tanda tulisan seperti berikut:

PET (polietilina terefatalat)

* PETE atau PET (polyethylene terephthalate) biasa dipakai untuk botol plastik yang jernih/transparan/tembus pandang seperti botol air mineral, botol jus, dan hampir semua botol minuman lainnya. Botol-botol ini direkomenkan hanya untuk sekali pakai sahaja. Jangan pakai untuk air suam atau panas. Sebaiknya selepas diguna pakai, buang saja ke tong sampah.

HDPE (polietilina ketumpatan tinggi)

* HDPE (high density polyethylene) biasanya diguna untuk botol susu yang berwarna putih susu. Ia hanya untuk sekali pakai sahaja, tidak boleh diguna pakai kali yang kedua.

PVC (polivinil klorida yang dirawat dengan bahan pelembut DEHA)

* V atau PVC (polyvinyl chloride) adalah plastik yang biasa dijumpai pada plastik pembungkus (cling wrap), dan botol-botol. Kandungan dari PVC iaitu DEHA yang terdapat pada plastik pembungkus boleh bocor dan masuk ke dalam makanan yang berminyak bila dipanaskan. PVC berpotensi berbahaya untuk ginjal, hati dan berat badan.

LDPE

* LDPE (low density polyethylene) biasa diguna pakai untuk tempat makanan dan botol-botol yang lembek. Barang-barang dengan kode LDPE baik untuk yang memerlukan fleksibilitas tetapi kuat. Barang dengan LDPE biasanya tidak dapat di hancurkan tetapi tetap baik untuk tempat makanan.

PP (polipropilina)

* PP (polypropylene) adalah pilihan terbaik untuk bahan plastik terutama untuk yang berkaitan dengan makanan dan minuman seperti tempat menyimpan makanan, botol minuman dan yang paling penting botol minum untuk bayi. Karakteristik adalah biasa botol transparan yang tidak jernih atau berawan. Cari simbol ini bila anda membeli barang berbahan plastik.

PS (polistrin)

* PS (polystyrene) biasa dipakai sebagai bahan tempat makan styrofoam, tempat minum sekali pakai, dll. Bahan Polystyrene boleh membocorkan bahan styrine ke dalam makanan ketika makanan tersebut bersentuhan. Bahan Styrine berbahaya untuk otak dan sistem syaraf. Selain tempat makanan, styrine juga boleh didapati dari asap rokok, asap kendaraan dan bahan konstruksi gedung. Bahan ini harus dihindari dan banyak negara sudah melarang pemakaian tempat makanan berbahan styrofoam termasuk negara China.

OTHER
Other mempunyai 4 jenis, iaitu

1. SAN – styrene acrylonitrile
2. ABS - acrylonitrile butadiene styrene
3. PC - polycarbonate
4. Nylon

Plastik dengan jenis 7 iaitu SAN dan ABS merupakan salah satu bahan plastik yang sangat baik untuk digunakan dalam kemasan makanan ataupun minuman. SAN dan ABS memiliki resistensi yang tinggi terhadap reaksi kimia dan suhu, kekuatan, kekakuan, dan tingkat kekerasan yang telah ditingkatkan. Biasanya terdapat pada mangkuk mixer, pembungkus termos, piring, alat makan, penyaring kopi, dan sikat gigi, sedangkan ABS biasanya digunakan sebagai bahan mainan lego dan pipa.

PC pula dapat ditemui pada botol susu bayi, gelas anak batita (sippy cup), botol minuman polikarbonat, dan bekas kemasan makanan dan minuman, termasuk bekas susu formula. Pada plastik PC dapat mengeluarkan bahan utamanya iaitu Bisphenol-A ke dalam makanan dan minuman yang berpotensi merosakkan sistem hormon, kromosom pada ovarium, penurunan produksi sperma, dan mengubah fungsi imunitas. Dianjurkan tidak digunakan untuk tempat makanan ataupun minuman.

Selain itu, anda juga boleh menggunakan bahan pembungkus seperti daun pisang yang sudah dibersihkan dan disalai. Namum bahan pembungkus seperti ini biasanya tidak tahan lama dan kurang praktikal, selain sukar didapati.

Tindakbalas Dakwat Berplumbum

Cara penggunaan juga sering menimbulkan masalah. Sebagai contoh, plastik pembungkus yang telah digunakan disimpan dan digunakan semula untuk membungkus makanan. Dalam proses membungkus makanan, pengguna mungkin membalikkan plastik pembungkus supaya bahagian luar akan diletakkan di bahagian dalam. Dalam keadaan ini, makanan mungkin akan bersentuhan dengan label yang mengandungi dakwat berplumbum. Penyimpanan makanan yang berasid lemah seperti buah limau yang sudah dikupas sudah cukup untuk mengeluarkan plumbum (100 mikrogram plumbum dalam masa 10 minit) daripada dakwat. Walaupun kandungan plumbum yang diserap masuk ke dalam makanan mungkin tidaklah begitu tinggi namun sekiranya makanan yang sedemikian dimakan setiap hari, kesannya sudah cukup untuk menjejaskan kesihatan seseorang. Walaupun ini mungkin tidak berlaku kepada orang dewasa, tetapi ia sudah cukup untuk memberikan kesan kepada janin, bayi dan kanak-kanak yang sememangnya diketahui lebih sensitif terhadap pendedahan plumbum pada kepekatan yang rendah. Justeru itu, ibu yagn hamil haruslah berhati-hati dalam perkara ini supaya masalah sedemikian tidak dialami pada janin yang dikandung.

Selain itu, kebanyakan plastik yang dibuat sebelum adanya ketuhar gelombang mikro direka dengan mempunyai ketahanan pada suhu yang tinggi tetapi masih tidak mampu untuk memberi ketahanan yang sewajarnya sekiranya dikenakan suhu dalam ketuhar gelombang mikro yang biasanya antara 400 darjah Fahrenheit hingga 500 darjah Fahrenheit. Justeru itu, pengeuraian akan berlaku sekiranya suhu yang tinggi dikenakan kepada barang plastik berkenaan. Komponen lapisan polietilina terephalate (PET) akan bergerak lebih jauh daripada yang dijangkakan. Keadaan ini akan mengakibatkan berlakunya retakan pada lapisan PET, dan ini membolehkan bahan-bahan pelekat yang terdapat pada bekas plastik berkenaan serta bahan kimia terurai dan menyerap masuk ke dalam makanan. Sekiranya terdapat bahan yang mudah terbakar seperti kertas, keadaan ini akan menghasilkan debu yang dapat memasuki makanan dan mengakibatkan makanan berkenaan kurang sesuai untuk dimakan.

Oleh yang demikian, hindari penggunaan plastik apapun di Microwave. Gunakan bahan keramik, gelas atau pyrex sebagai ganti. Bahan plastik juga tidak boleh dibuang sembarangan terutama yang mengandungi Bisphenol-A kerana bahan tersebut boleh mencemari tanah yang pada akhirnya boleh mencemari air yang kita guna sehari-hari.

Sumber Prof. Madya Rahmat Awang Pusat Racun Negara, USM

BERITA KESIHATAN DARI RKi

BAHAYA PENGAWET DALAM SYAMPU

Posted Mon, 08/03/2010 - 21:57

Bahan pengawet mayat atau Formaldehid yang digunakan secara meluas sebagai pengawet dalam syampu, juga sebenarnya berbahaya kepada pengguna kerana boleh 'mengawet' kulit kepala dan turut membunuh sel-sel kulit, sekali gus menjadikan pengguna cepat tua sebelum waktunya.

Ketika semua pengeluar bahan kecantikan berlumba-lumba menawarkan produk kecantikan anti penuaan, tanpa disedari pengguna sebenarnya dikelilingi barang kegunaan harian yang mengandungi bahan kimia berbahaya. Ia didapati memberi kesan penuaan mendadak kerana menyerang dan merosakkan hati, buah pinggang, paru-paru dan sistem limpa.

Walaupun menyedari bahaya bahan kimia yang terkandung dalam pelbagai produk kosmetik dan dandanan diri, namun tarikan gadis cantik, berkulit cerah dan rambut ikal mayang mengurai lembut menjadikan ramai pengguna mudah terpengaruh dengan dakwaan iklan.

Pengaruh iklan menyebabkan ramai 'pejam mata' dan tidak mengendahkan maklumat kajian saintifik yang boleh didapati dengan mudah hanya kerana mahu menjadi secantik model atau jurucakap sesuatu jenama.

Tanggapan segelintir masyarakat yang melihat kulit cerah dan rambut lurus berkilat sebagai elemen cantik secara tidak langsung melariskan jualan produk dandanan diri, walaupun ia dikenalpasti mengandungi banyak bahan kimia berbahaya.

Menurut Penasihat AGIF Anti Aging Clinical Centre, Dr Kogelen Govindasamy, beberapa bahan kimia berbahaya dijadikan bahan asas pembuatan syampu iaitu formaldehid, silikon, ammonium dan ejen pembuih seperti sodium lauril sulfat (sodium lauryl sulphate, SLS).

Katanya, kajian menunjukkan penggunaan bahan kimia yang menjadi bahan asas produk dandanan rambut boleh menyebabkan seseorang individu mengalami masalah keguguran rambut serius dan paling menakutkan, ia boleh merangsang penyakit kanser.

"Pada asalnya, formaldehid digunakan untuk dua tujuan, iaitu sebagai bahan pengawet dan penstabil bagi mengelakkan syampu cepat rosak. Ini kerana secara umumnya, ramuan syampu yang menggunakan bahan semula jadi mudah rosak.

"Tanpa bahan pengawet, bakteria akan mudah membiak dalam syampu selepas enam hingga 12 bulan ia dihasilkan. Penggunaan bahan pengawet membolehkan syampu bertahan di pasaran sehingga lima atau enam tahun dengan tekstur serta fungsinya tetap sama seperti ketika ia dihasilkan," katanya.

Dr Kogelen berkata, formaldehid iaitu bahan pengawet mayat, akan menyebabkan penuaan mendadak ke atas pengguna kerana ia boleh membinasakan Asid Deoksiribonukleik (DNA) dan protein dalam badan pada kadar cepat.

Ini menyebabkan seseorang yang banyak terdedah kepada bahan kimia berbahaya boleh mengalami proses penuaan pra matang dan tampak lebih tua berbanding usia sebenarnya.

Lebih membimbangkan, kebanyakan bahan kimia ini mempunyai struktur molekul halus, mudah meresap ke dalam kulit dan kapilari darah, yang seterusnya akan merebak ke seluruh anggota dan organ melalui peredaran darah.

"Kesannya lebih serius kerana ia boleh menyebabkan pelbagai jenis kanser. Sel-sel kanser dalam badan akan 'dirangsang' untuk bertindak lebih cepat. Ini antara punca yang meningkatkan jumlah pesakit kanser di seluruh dunia, terutama di kalangan golongan muda.

"Orang yang mempunyai sejarah keluarga penghidap kanser perlu lebih berhati-hati kerana mereka menghadapi risiko lebih tinggi," katanya.

Namun, demi keuntungan berlipat ganda, pengeluar mengetepikan kesan sampingan bahan kimia berbahaya ini kepada pengguna. Mereka bijak memancing dan menarik perhatian pembeli dengan menggunakan model muda yang sememangnya memiliki wajah cantik.

Dr Kogelen berkata, ramuan kimia paling penting dan lazim dalam kebanyakan syampu serta produk dandanan diri kegunaan harian adalah silikon dan ammonium; kedua-duanya mempunyai ciri sama, iaitu memberi kesan toksik dan merosakkan sel tisu lembut.

Sel tisu lembut ini termasuk paru-paru, sel mukosa dan organ dalam badan seperti hati dan buah pinggang. Kesan penuaan akan lebih ketara di kalangan individu yang mengalami gangguan atau kerosakan organ dalam badan.

Untuk mengetahui kandungan ammonium dalam sesuatu barangan syampu juga mudah, kerana ammonium digunakan untuk menghasilkan syampu yang berkilat bagi mengilatkan rambut.

Malah, pengguna juga dinasihatkan berhati-hati dengan penggunaan bahan pendandan rambut yang didakwa boleh melurus dan melicinkan rambut kerana ia mengandungi banyak sebatian silikon yang boleh meresap terus ke dalam salur darah.

"Kulit kepala kita umpama span yang boleh menyerap apa saja cecair. Dalam keadaan ini, peluang bahan kimia berbahaya meresap masuk ke dalam badan dan salur darah sangat tinggi.

"Paling berbahaya jika bahan kimia yang meresap itu terkumpul di gumpalan sistem limpa dan menyebabkan pengguna mendapat serangan barah. Mereka yang memang ada baka barah menghadapi risiko lebih besar kerana serangan akan berlaku lebih cepat, iaitu pada usia muda," katanya.

Antara bahan kimia yang menjadi komponen lazim syampu adalah sodium lauril sulfat, SLS bertindak sebagai ejen pembuih. Ia dikatakan berbahaya kerana mempunyai molekul sangat kecil dan cepat meresap ke dalam kulit, terutama di kalangan mereka yang ada masalah kelemumur atau luka pada kulit kepala.

Beliau berkata, ejen pembuih kedua iaitu sodium lauretha sulfat (SLES) boleh tercemar dengan bahan 1,4-dioksin yang muncul ketika penghasilan SLES. Bahan ini dikenalpasti boleh mengganggu penghasilan hormon dan meniru hormon estrogen.

Bahan ini memberi kesan besar kepada kedua-dua jantina. Ia meninggikan peluang mendapat barah payu dara dan endometriosis pada wanita.

Pada lelaki, bahan ini akan menyebabkan tekanan, kekuatan sperma menurun dan paling penting, meningkatkan risiko lemah tenaga batin atau ketidakupayaan ereksi (ED) - yang menjadi trauma lelaki seluruh dunia.

Malah, pengguna perlu berhati-hati dengan penggunaan bahan kimia seperti diethanolamine (DEA), cocamide DEA atau lauramide DEA yang semuanya mempunyai kesan buruk kepada kesihatan.

"Elakkan membeli syampu atau produk dandanan mengandungi triethanolamine dan monoethanolamide. Dua bahan kimia ini sangat berbahaya; boleh menyebabkan kerosakan pembinaan sel dan membran sel yang memberikan kesan penuaan mendadak. Ia juga akan mengganggu proses pembinaan sel.

KELAS PENGAJIAN AGAMA UNTUK MUSLIMAT SEKITAR PASIR GUDANG

Tempat: Masjid An Nur Pusat Bandar, PG

Masa : 9-10 pagi

Hari : setiap Sabtu

Tenaga Pengajar : Ustazah Fatimah Mastoya Ahmad